Met uw kind praten over donorconceptie

Vaak hebben kinderen vragen over wie ze zijn en waar ze vandaan komen. Deze kennis helpt ze om het verhaal te vormen van wie ze zijn en wat het betekent om een gezin te zijn. Voor donorkinderen is het verhaal iets anders dan het gebruikelijke verhaal van de bloemetjes en de bijtjes. Wanneer u een kind hebt gekregen met de hulp van een spermadonor, is het een goed idee om vroeg na te denken over hoe u uw kind vertelt dat hij of zij een donorkind is. 

Waarom uw kind vertellen dat hij of zij een donorkind is? 

Aangezien u dit leest, is de kans groot dat u al heeft besloten om uw (toekomstige) kind te vertellen dat hij of zij met een donor verwekt is. Maar als u zich nog afvraagt of het verstandig is om dat te doen, of als u uw beslissing bevestigd wilt zien, bekijk dan de onderstaande redenen: 

• Met de hedendaagse mogelijkheden van DNA-tests, sociale netwerken, enz. was het nooit eerder zo gemakkelijk om familieonderzoek te doen. Daarom is het aan te raden om uw kind de waarheid te vertellen. Hij/zij zal er waarschijnlijk toch achter komen en het is beter om de informatie direct van de ouders te krijgen dan van iemand anders. 
• Eerlijkheid en respect zijn altijd een goed uitgangspunt voor een relatie; ook bij de relatie tussen ouder en kind. 
• Significante verschillen tussen kinderen en ouders kunnen beter worden verklaard en begrepen. 
• Het kind kan het aspect van verwekking door een donor integreren in zijn/haar eigen verhaal en zelfwaarde tijdens het opgroeien. 
• Wanneer dat op enig moment relevant is, kunt u de volledige medische geschiedenis van de genetische achtergrond van het kind (of het ontbreken hiervan) aan artsen verstrekken.

Wanneer vertelt u uw kind over de donor? 

Sommige ouders beginnen het verhaal van donorconceptie en "hoe een aardige man ons hielp om onze grootste droom uit te laten komen" al wanneer hun kind nog een baby is. Anderen wachten er liever nog even mee. Wanneer en hoe dit relevant wordt, is natuurlijk erg persoonlijk en kan ook afhankelijk zijn van uw gezinssamenstelling. Kinderen die opgroeien bij lesbische ouders of een alleenstaande moeder, kunnen al vroeg vragen stellen wanneer ze zich realiseren dat sommige kinderen een vader hebben. Heteroseksuele ouders van donorkinderen zullen op een gegeven moment zelf het initiatief moeten nemen om het ze te vertellen. Het algemene advies, dat wordt ondersteund door Susan Golombock, hoogleraar familieonderzoek, is hoe vroeger hoe beter.

Vroeg beginnen heeft allerlei voordelen voor zowel uzelf als uw kind, zoals:

• U krijgt uw verhaal op orde. In het begin weet u waarschijnlijk nog niet precies wat u wilt zeggen en hoe u over de donor wilt praten. Als u vroeg begint, wanneer uw kind nog een baby is, kunt u het verhaal oefenen en aan uw zelfvertrouwen werken voordat uw kind interesse begint te tonen en vragen gaat stellen.
• U voorkomt geheimen. Volgens het Donor Conception Network, kunnen uw kinderen het beste opgroeien zonder dat ze zich het moment herinneren waarop verteld werd dat ze donorkinderen zijn. Door van begin af aan eerlijk en open te zijn over de donor, wordt het vertellen een proces in plaats van een gebeurtenis. Uw kind krijgt dan niet het gevoel dat iets geheim gehouden is.
• Uw relatie wordt waarschijnlijk beter. Uit onderzoek van hoogleraar familieonderzoek Susan Golombock blijkt dat kinderen die het van jongs af aan weten (voor de schoolgaande leeftijd en liever nog eerder), een hechtere band met hun ouders hebben terwijl ze opgroeien en dat ze een positiever gevoel hebben over het feit dat ze donorkind zijn.

Persoonlijke verhalen - uw kind vertellen over donorconceptie 

Ouders en donorkinderen gebruiken vaak creatieve manieren om over de spermadonor te vertellen en te praten, en over hoe hun gezin tot stand is gekomen. In de volgende TED Talk deelt Veerle Provoost, filosoof en sociaal wetenschapper, voorbeelden van haar interviews met donorkinderen en hun ouders. 

Als u onzeker bent over hoe u uw kind over de donor vertelt, vindt u het misschien behulpzaam om te weten hoe andere ouders met hun kinderen over donorconceptie praten. De volgende blogberichten zijn allemaal persoonlijke verhalen van ouders van donorkinderen die hun ervaring en advies delen om uw kind over hun donor te vertellen:

• De niet-biologische moeder van een donorkind – Het verhaal van Lisa
• De pappa zijn van een donorkind

Welke reactie kunt u verwachten van uw kind? 

Afhankelijk van de leeftijd van het kind en de manier die u kiest om het te vertellen, kan de reactie variëren van ‘Mag ik wat lekkers?’ tot ‘Hoe ziet een zaadcel eruit?’. Jongere kinderen houden zich zelden bezig met de genetische kant, terwijl oudere kinderen daar meer over nadenken. Als dat zo is, is het belangrijk om de wensen van het kind te respecteren en het onderwerp later nog eens aan te snijden wanneer de informatie wat meer is bezonken en er vragen kunnen ontstaan. 

Kinderboeken waarin donorconceptie wordt uitgelegd

Wanneer de tijd rijp is, kan het helpen om een kinderboek te gebruiken waarin donorconceptie of verschillende gezinsvormen wordt uitgelegd. Hieronder hebben we een lijst gemaakt met zulke boeken in het Engels, maar er zijn in veel talen geweldige kinderboeken over dit onderwerp. Een andere mogelijkheid is om een persoonlijk boek te maken over uw kind en over hoe hij of zij ter wereld is gekomen. Dat kan een plakboek zijn of een persoonlijk fotoboek dat u en uw kind samen kunnen lezen.

Ander advies over hoe u het met uw kind over de donor hebt

Vragen om advies voor hoe u uw kind over de donor vertelt, is volkomen natuurlijk en kan een goede hulp zijn. Maar denk eraan dat u als ouder degene bent die uw kind het beste kent, zodoende bent u ook degene die het beste weet hoe u ze op dit vlak benadert.
Hier hebben we wat algemeen advies verzameld over wanneer en hoe u het met uw kind kunt hebben over donorconceptie.

• Wees trots op uw gezin en hoe het tot stand is gekomen
• Houd het gesprek open
• Vergeet niet dat u altijd zijn of haar ouder zult zijn
• Respecteer dat dit het verhaal van uw kind is

Wees trots op uw gezin en hoe het tot stand is gekomen

Tegenwoordig wordt ouders van donorkinderen sterk aangeraden om open en trots te zijn wat betreft hun gezin. U hoeft er geen punt van te maken, maar wanneer u donorconceptie normaliseert en open bent naar uw kind en anderen over de hulp van een donor, zal uw kind zich ook gemakkelijker voelen bij zijn of haar verhaal en er trots op zijn. Weten waar je vandaan komt, is een groot deel van wie je bent. Laat uw kind weten dat hij of zij erg gewenst is en dat de vrijgevigheid van iemand anders, die ook heel graag wilde dat hij of zij geboren werd, dat mogelijk heeft gemaakt. Dat is iets om trots op te zijn.  

Houd het gesprek open 

Uw kind vertellen over de donor is een doorlopend proces. Wanneer hij of zij ouder wordt, kunnen nieuwe vragen of gevoelens naar boven komen. Het is belangrijk dat u uw kind hierbij helpt. Mogelijk hebt u niet alle antwoorden op zijn of haar vragen, maar door een open en eerlijke dialoog te houden, zal uw kind zich op zijn of haar gemak voelen om het met u te hebben over vragen en zorgen. Deel de informatie die u hebt en wees positief over de donor. Overdrijf het alleen niet en geef uw kind geen onrealistische verwachtingen van de donor. Houd er rekening mee dat uw kind op een dag kan proberen om contact met de donor op te nemen. 

Vergeet niet dat u altijd zijn of haar ouder zult zijn

Sommige ouders maken zich zorgen over hoe hun kinderen gaan reageren wanneer ze te weten komen dan ze mogelijk niet biologisch verwant zijn. Dat zou op een bepaald moment heel goed kunnen leiden tot vragen, frustraties enz. Vooral wanneer het kind het niet vroeg in het leven te horen heeft gekregen. Maar denk eraan dat datgene wat u een gezin maakt niet genetisch is, maar een sociale band: de tradities en rituelen, de liefde die er tussen jullie is en dat jullie er voor elkaar zijn. Uw kind weet best wie zijn of haar familie is, zelfs als zijn of haar nieuwsgierigheid leidt naar de donor of via de donor verwante broers of zussen. Door de donor te leren kennen zal uw kind u niet verlaten of minder van u gaan houden.

Respecteer dat dit het verhaal van uw kind is 

Tijdens hun eerste jaren is het aan u om uw kind het verhaal te vertellen over hoe ze op de wereld zijn gekomen. En het anderen vertellen, zoals de leerkracht op de basisschool van uw kind, kan ook waardevol zijn, zodat het verhaal van uw kind ook wordt meegenomen en gesteund wanneer de klas leert over de bloemetjes en de bijtjes. Maar op een bepaald moment zal uw kind oud genoeg zijn om zelf te bepalen wanneer en aan wie ze over de donor willen vertellen. Op dat moment wordt het zijn of haar verhaal – en is het niet meer het uwe. En als ouder moet u dat respecteren en het verhaal respecteren dat uw kind vormt en wil vertellen.  

Als u meer tips wilt hebben om een kind het verhaal van hun conceptie te vertellen, kunt u dit blogartikel lezen over hoe u het met uw kind kunt hebben over hoe het is om donorkind te zijn.